Zeka Testleri
Bilimsel metotlarla geliştirilen zeka testi ölçümleri
CAS ve WISC-IV Zeka Testleri
CAS Zeka Testi
CAS Zeka Testi (Cognitive Assesment System) Nedir?
CAS 5-17 yaş arasındaki bireylere uygulanan, Jack A. Naglieri ve J.P. Das tarafından geliştirilmiş, İstanbul Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından Türkçe’ye standardizasyonu yapılmış, bireyin öğrenmede ve öğrenilen bilginin etkin kullanımında ihtiyaç duyduğu 12 farklı bilişsel beceri alanı hakkında uygulayıcıya fikir veren bir ölçme sistemidir.
CAS Zeka Testi Neyi Ölçer?
CAS bireyin; yaratıcılık, strateji üretebilme, dürtü kontrolü, muhakeme becerisi, yönerge alabilme durumu, görsel ve işitsel hafıza, önemli bilgiye odaklanabilme, dikkatte devamlılık, seçici dikkat, kısa süreli hafıza, gördüğünü yorumlayabilme, ana fikre ulaşabilme gibi akademik alanda bireyin ihtiyaç duyduğu bilişsel beceriler hakkındaki durumunu ortaya koyar. Bunlarla birlikte dikkat eksikliği, özel öğrenme güçlüğü, ciddi duygusal bozukluk yaşayan bireyler, üstün zekalı bireylerin tespiti gibi durumların tespit edilmesinde kullanılır.
CAS’ı Kimler Uygulayabilir, Kimlere Uygulanır, ve Uygulama Ne Kadar Sürer
CAS’ı sadece İstanbul Üniversitesi’nden testi uygulama eğitimi almış, sertifikalı psikolojik danışmanlar ve psikologlar uygulayabilirler. CAS 5-17 yaş arasındaki tüm bireylere uygulanabilir. Uygulama bireyin performansına bağlı olarak 1-1,5 saat arası sürebilmektedir.
CAS’ta Elde Edilen Bilgiler Ne İşe Yarar?
CAS’ta elde edilen bilgiler ışığında bireye performansı düşük olduğu tespit edilen alanlarda destek programı düzenlenir. Planlanan aktivitelerle dezavantajlı olduğu bölümlerde performans artışının sağlanması muhtemeldir. Bu şekilde birey akademik anlamda öğrenme ve öğrendiği bilgiyi kullanabilme konusunda ilerleme kaydedebilir. Özellikle 5-8 yaş arası çocuklarda, erken tespit ve uygun müdahale yöntemi ile akademik performanslarında yükselişler gözlenmektedir. Özetle uygulama sonrası bireyin öğrenmede güçlü ve zayıf yönleri tespit edilir, zayıf olduğu alanın geliştirilmesine yönelik uygun aktivite planlaması yapılır. Bu şekilde bireyin öğrenme performansı için gerekli olan bilişsel becerilerin geliştirilmesi hedeflenir.
WISC-IV Zeka Testi
WISC-IV Zeka Testi Hakkında Genel Bilgiler
Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV (WISC-IV), 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocuk ve ergenlerin zihinsel becerilerini ölçmeye yarayan zeka testidir. WISC-4 zeka düzeyinin yanı sıra çocukların ve gençlerin hem yaş grubu içindeki beceri düzeyini hem de kendi içinde güçlü alanlarını ve geliştirilmeye açık becerilerini değerlendirmektedir. Ayrıca sonuçları klinik bulgularla bir arada değerlendirilerek özel öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, zihinsel yetersizlik veya üstün yeteneklilik gibi alanlarda ipuçları vermekte ve gerekli yönlendirmelerin yapılmasında yardımcı olmaktadır.
WISC-IV, 4 zihinsel beceri kümesine dağılmış olan 10 temel ve 5 ek olmak üzere toplam 15 alt testten oluşmaktadır. Çeşitli sebeplerle temel alt testleri uygulamanın mümkün olmadığı durumlarda ek alt testler standartlara uygun olmak koşuluyla kullanılmaktadır.
Test dört ana bölümden oluşmaktadır:
-
Sözel Kavrama: Sözel akıl yürütme, kavrama, kavram oluşturma, sözel bilgi ve sözel ifade yeteneği kullanılır. Her görev, işitsel uyaranı anlama, uzun süreli bellekte sözel olarak kodlanmış bilgiye ulaşma, tepkileri sözel olarak ifade etme yeteneği gerektirir. Sözel bilgi yanı sıra öğrenilmiş, bilgi ve yetenekleri yansıtan kristalize akıl yürütmeyi temsil eder. Lisan ve kültür yeterliliğini, okul başarısını yordar.
-
Algısal Akıl Yürütme: Akıcı ve algısal akıl yürütme ve algısal organizasyonu ölçer. Her görev, görsel algı ve organizasyon, görsel olarak sunulan sözsüz materyali kullanarak akıl yürütme ve yönetmeye ilişkin işlevlerde kullanılan yetenekleri gerektirir.
-
Çalışma Belleği: Kısa süreli işitsel bellek, dikkat, konsantrasyon, çalışma belleğini ölçer. Her görev, seçme ve izleme dikkati, zihinsel manipülasyon yeteneklerini gerektirir.
-
İşlemleme Hızı: Zihinsel işlemleme hızı, harf-motor işlemleme hızını ölçer. Her görev, görsel algı ve organizasyon, görsel tarama, dikkatin yetkin kontrolü, gayretin sürdürülmesi, hız gibi çoklu motor tepkilerin verimli üretimini gerektirir.
WISC-IV Testinin Uygulama Süresi ve Koşulları
Tüm testin uygulaması yaklaşık 1-1,5 saat arası sürmektedir. Ancak her çocuğun çalışma hızı ve motivasyon, dikkat ve beceri düzeyine bağlı olarak test süresi farklılık gösterebilmektedir.
WISC-IV zeka testi uygulamasına girecek olana bir çocuğu uygulamaya getirirken “sınava gireceksin, iyi dinle, iyi yap, dikkatli ol” gibi kaygı arttıracak bilgiler verilmemelidir. Çocuğa gerekli olan açıklamalar uygulama öncesinde psikolog tarafından yapılır.
Bu test bireysel olarak uygulanır. Uygulamanın tek oturumda tamamlanması tercih edilmekle birlikte çocuğun süreçteki ihtiyaç ve performansına bağlı olarak kısa bir mola verilebilmektedir. Aynı çocuğun ikinci bir WISC-IV değerlendirmesi için en az 1 yıl beklemek gerekmektedir. Eğer eski versiyonu olan WISC-R uygulanmışsa en az 6 ay geçtikten sonra WISC-IV uygulanabilir.
Bu testi yalnızca Türk Psikologlar Derneği tarafından gerçekleştirilen eğitim ve süpervizyon sonrasında WISC-IV uygulayıcı sertifikasını almaya hak kazanan psikologlar uygulayabilmektedir.